“Bilmemenin Cesareti: Zorluğunu Bilmeden Çözmenin Gücü”

Zorluğunu bilmeden çözülen sorunlar( problemler) İle ilgili, bazı yaşanmış ve ilham verici örnekler: Öğrenciler, özellikle teknoloji ve tasarım derslerinde, günlük hayatta karşılaştıkları sorunların zorluğunu tam olarak bilmeden yaratıcı çözümler üretebilirler. Öğrencilerin bu tür çözümleri, genellikle “Bizler de Mucit Olabiliriz!” anlayışıyla ortaya çıkar ve toplumsal faydalar sağlayabilir. Bu tür çalışmalar, teknoloji ve tasarım derslerinde sıkça karşılaşılan ve teşvik edilen bir yaklaşımdır. Öğrenciler, sorunları fark edip çözümler üreterek, hem kendi potansiyellerini keşfeder hem de topluma katkıda bulunurlar.

Matematik sorunlarında Sıra Dışı Yaklaşımlar: Matematikte, özellikle “Sıradan [rutin] olmayan” veya “sıra dışı” problemlerle karşılaşan kişiler, çözüm sürecinde farklı stratejiler kullanarak beklenmedik sonuçlara ulaşabilirler. Örneğin: Havuz veya işçi sorunları gibi eski(klasik) matematik sorularını, ters orantı veya cebirsel denklemler kullanarak çözmek yerine, görsel betimleme (biçiml çizme) veya uç durumları göz önünde bulundurma stratejisiyle çözmek. Öğrencilerin, matematik problemlerini çözerken “geriye doğru çalışma” veya “tüm durumları listeleme” gibi stratejiler kullanarak, zorluğunu tam olarak bilmedikleri problemleri çözmesi gibi yaklaşımlar, kişinin problemi farklı bir açıdan ele almasını sağlar ve bazen daha basit, daha yaratıcı çözümler ortaya çıkarır. Matematik ve bilim geçmişin (tarihin)'de, uyuyan öğrencinin çözdüğü problem öyküsü: Bir üniversitede, ünlü bir matematik profesörü, derste tahtaya o güne kadar çözülememiş iki matematik problemini yazar. Bu problemler, yıllardır çözülemeyen, matematikçilerin kafa yorduğu ancak bir türlü çözüme ulaşılamayan sorulardır. Ders biter, öğrenciler dışarı çıkar, ancak bir öğrenci uyuyakalmıştır. Öğrenci uyanınca tahtada yazanları görür ve “Bunlar ödev olmalı!” diye düşünerek defterine kopyalar ve günlerce bu soruların peşine düşer. Kütüphanede, arkadaşlarına, hocalarına sorar, ancak kimse bu soruların çözümünü bilmemektedir. Öğrenci, pes etmeden çalışmaya devam eder ve sonunda sorulardan birini çözer. Birkaç hafta sonra, profesör derste bu sorulardan hiç bahsetmez. Öğrenci elini kaldırır ve “Hocam, ödevdeki sorulardan birini çözdüm!” der. Profesör şaşkınlıkla “ama bu sorular, yıllardır çözülemeyen problemlerdi!” der. Öğrenci, bilmeden, yıllarca çözülemeyen bir problemi çözmüştür.Bu öykünün gerçek hayattaki örnekleri, bilim ve matematik tarihinde sıkça karşılaşılan “tesadüfi keşifler”e benzetilir. Örneğin: – Andrew Wiles, Fermat’nın Son Teoremini çözmek için yıllarca uğraşmış, ancak çözüm sürecinde beklenmedik bir matematiksel yolu keşfetmiştir. Albert Einstein, patent ofisinde çalışırken, fizik problemleri üzerine düşündüğü sırada relativite teorisinin temellerini atmıştır.Bilimsel Keşifler ve Yanlışlıkla Buluşlar: Tarihte, birçok bilimsel keşif veya buluş ( icat), araştırmacının zorluğunu tam olarak bilmeden, deneme-yanılma yöntemiyle veya tesadüfen ortaya çıkmıştır. Örneğin: Penicilin: Alexander Fleming, bakteri kültürlerini incelerken, küf oluşumunun bakterileri öldürdüğünü tesadüfen fark edince, konunun araştırılması, antibiyotiklerin keşfine yol açmıştır. Mikrodalga fırın: Percy Spencer, radar teknolojisi üzerinde çalışırken, cebindeki çikolatanın eridiğini fark ederek mikrodalga fırının temellerini atmıştır. Bu örnekler, kişilerin zorluğunu tam olarak bilmeden, sadece merak veya tesadüf sonucu nasıl büyük buluşlara imza atabileceğini gösterir. Zorluğunu bilmeden çözülen problemler, genellikle yaratıcılığı, merakı ve cesareti teşvik ederler. Bu tür deneyimler, bizi nasıl oluyor da, daha yaratıcı,çözüm odaklı bireyler durumuna getirebiliyorlar.Bu konu aslında oldukça derin ve hem bireysel hem de profesyonel yaşamda çok da nadir olmayarak  karşılaşılan bir durum. Zorluğunu bilmeden bir problemi çözmeye kalkışmak, bazen şaşırtıcı sonuçlar doğurabilir. İşte bu konunun farklı boyutları ve üzerinde düşünülmesi gereken noktalar: Bilinmeyen Zorlukların Avantajları. Önyargısız Yaklaşım: Zorluğunu bilmemek, kişiye “taze bir bakış açısı” kazandırır. Ön yargılar veya “bu çok zor, yapılamaz” gibi düşünceler olmadan da, yaratıcı çözümler üretebiliriz: Motivasyon: Bazen zorlukların farkında olmamak, bizi daha cesur adımlar atmaya teşvik eder ve burada,  “bilmiyorsanız, korkmazsınız” mantığı işler. Riskler ve Dezavantajlar, Yetersiz Hazırlık: Zorluğunu bilmemek, gereken kaynakları, zamanı veya uzmanlığı yanlış tahmin etmemize neden olabilir. Bu da sürecin ortasında tıkanmalara yol açabilir.

Hayal Kırıklığı: Beklentilerinizi gerçekçi bir şekilde belirleyemediğimiz için, başarısızlık hissi daha büyük olabilir.

Bu Durumu Yönetmek İçin Stratejiler:
Küçük Adımlar atmak: Problemi parçalara bölerek, her bir parçanın zorluğunu test edebiliriz. Böylece büyük resimde neyle karşı karşıya olduğumuza dair fikir edinebiliriz. Deneyimli Kişilerden Destek Almak: Zorluğunu bilmediğiniz bir konuda, o alanda deneyimli kişilerden görüş almak, bize gerçekçi bir perspektif kazandırabilir.

Esneklik: Çözüm sürecinde, yeni bilgiler ışığında stratejimizi değiştirmeye açık olmak akılcıdır. “Bilmiyorum” demek, öğrenmeye ve uyum sağlamaya hazır olmak demektir. Örnekler ve Gerçek yaşamdan Öyküler: Bilimsel buluşlar: Bazı büyük bilimsel keşifler, araştırmacıların “aslında ne kadar zor olduğunu bilmeden” denemeler yapması sonucu ortaya çıkmıştır...

Girişimcilik: Birçok girişimci, işin zorluklarını tam olarak bilmeden yola çıkar, ancak bu bilinmezlik onları yaratıcı ve hızlı çözümler üretmeye iter.

Sonuç ve Düşünce Sorusu: Zorluğunu bilmeden bir problemi çözmeye kalkışmak, hem riskli hem de ödüllendirici olabilir. Önemli olan, sürecin içinde öğrenmeye ve uyum sağlamaya açık olmaktır.

Elması İkiye Ayıran Çırağın öyküsü: Bir zamanlar, üsta bir kuyumcu, dünyanın en büyük ve en değerli elmaslarından birini işlemekle görevlendirilir. Bu elmas, ikiye ayrılarak kraliyet ailesi için özel mücevherler haline getirilecektir. Elmas keserilirken en ufak yanlış, elması parçalayabilir ve değerini yitirebilir. Usta, günlerce elması inceleyip, nasıl kesileceğine dair planlar yapar. Ancak, çırağı, elmasın çok değerli olduğunu bilmemektedir. Bir gün, usta kuyumcu dükkândan kısa bir süreliğine ayrılmak zorunda kalır ve çırağa, “sakın elmasa dokunma!” der. Ancak, çırak merak eder ve elması eline alır. “Bu kadar büyük bir taştan, neden bu kadar korkuluyor?” diye düşünürken, elmasın üzerinde bir çatlak fark eder ve “bunu düzeltmeliyim!” diyerek, tek bir vuruşla elması ikiye ayırır. Usta geri döndüğünde, elmasın ikiye ayrıldığını görür ve dehşete düşer. Elmas mükemmel bir şekilde ikiye bölünmüş ve her iki parça da değerini korumaktadır. Çırak, elmasın değerini ve zorluğunu bilmediği için, korkmadan önyargısız bir şekilde hareket etmiş ve işi başarmıştır. Bu öykü, bilgi ve deneyimin önemli olduğu kadar, bazen bilinmeyenin de cesaret ve yaratıcılık getirebileceğini vurgular. Çırak, elmasın değerini bilmediği için, ustasının korkularından etkilenmemiş ve beklenmedik bir başarıya imza atmıştır. Bir sorunun zorluğunu tam olarak bilmemek veya farkında olmamak, bazen beklenmedik çözümler üretmemize yardımcı olabilir. Çünkü ön yargı veya korkularımız olmadan, soruna farklı bir açıdan yaklaşabiliriz. Bilgi ve deneyim önemli olsa da, bazen bilgisizlik veya masumiyet, yaratıcı çözümler üretmemizi sağlayabilir.

Pes etmemek, büyük başarıların anahtarı olabilir????!!!...

Prof. Dr. Haldun Güner